Profesor Mirosław Kofta wraz z prof. Michałem Bilewiczem oraz dr. Wiktorem Soralem są autorami trzech artykułów, które ukazały się w ważnych międzynarodowych czasopismach naukowych. Opublikowane prace dotyczą roli sprawczości (agency) w myśleniu i działaniu człowieka.
- Kofta, M., Soral, W., & Bilewicz, M. (2020). What breeds conspiracy antisemitism? The role of political uncontrollability and uncertainty in the belief in Jewish conspiracy. Journal of Personality and Social Psychology, 118, 900–918. https://doi.org/10.1037/pspa0000183
- Soral, W., & Kofta, M. (2020). Differential effects of competence and morality on self-esteem at the individual and the collective level. Social Psychology. Advance online publication. https://doi.org/10.1027/1864-9335/a000410
- Soral, W., Kofta, M., & Bukowski, M. (2020). Helplessness experience and intentional (un-)binding: Control deprivation disrupts the implicit sense of agency. Journal of Experimental Psychology: General. Advance online publication. http://dx.doi.org/10.1037/xge0000791
W pierwszej pracy badacze wykazali, że poczucie utraty kontroli nad życiem politycznym, czyli tzw. bezsilność polityczna, jest kluczową determinantą wiary w spisek żydowski. Artykuł relacjonuje cztery badania: dwa z nich to badania przekrojowe (cross-sectional) na próbach polskich i brytyjskich, jedno – badanie podłużne, i jedno – badanie eksperymentalne.
W drugiej pracy, opartej na dwóch badaniach (korelacyjno-regresyjnym i eksperymentalnym), wykazano, że o ile poczucie własnej sprawczości (kompetencji) jest głównym wyznacznikiem ogólnej samooceny w odniesieniu do „ja” indywidualnego (kiedy myślimy o sobie jako jednostce), to przekonanie o własnej moralności jest głównym wyznacznikiem ogólnej samooceny w odniesieniu do „Ja” kolektywnego (np. kategorii „My Polacy”).
W trzeciej pracy, relacjonującej dwa badania eksperymentalne, autorzy stwierdzili, że deprywacja kontroli (wprowadzania eksperymentalnie poprzez ekspozycję na serię nierozwiązywalnych zadań) prowadzi do zaniku tzw. wiązania intencjonalnego (intentional binding, wskaźnik przed-pojęciowego poczucia sprawczości, a więc wywierania wpływu na bieg wydarzeń). Wiązanie intencjonalne przejawia się w subiektywnym skróceniu czasu upływającego między wystąpieniem intencjonalnego działania a jego następstwami.
